NỘI DUNG
Hướng dẫn nén file thư mục trên Linux
Trong quá trình quản trị hệ thống Linux, việc nén file và thư mục không chỉ giúp tiết kiệm dung lượng lưu trữ mà còn hỗ trợ hiệu quả trong việc sao lưu, truyền tải dữ liệu và đóng gói dự án. Linux cung cấp nhiều công cụ dòng lệnh mạnh mẽ như tar, gzip, bzip2, xz… giúp người dùng dễ dàng nén và giải nén dữ liệu theo nhu cầu.
Các định dạng nén thường dùng
Mỗi định dạng thường đi kèm với các công cụ nén và giải nén tương ứng. Dưới đây là danh sách các định dạng nén file thường gặp:
- .tar – Lưu trữ nhiều file thành một file duy nhất, không nén.
- .gz (gzip) – Nén file bằng thuật toán gzip, thường kết hợp với .tar (.tar.gz).
- .bz2 (bzip2) – Nén file bằng thuật toán bzip2, thường kết hợp với .tar (.tar.bz2).
- .xz – Nén file bằng thuật toán LZMA, thường kết hợp với .tar (.tar.xz).
- .zip – Định dạng nén phổ biến, tương thích với nhiều hệ điều hành.
- .rar – Định dạng nén độc quyền, thường cần công cụ như unrar để giải nén.
- .7z – Định dạng nén của 7-Zip, hiệu quả cao, hỗ trợ mã hóa mạnh.
- .z – Định dạng nén cũ hơn, sử dụng thuật toán compress.
- .zst (zstd) – Định dạng nén của Zstandard được Facebook phát triển, nhanh và hiệu quả, ngày càng phổ biến.
Ngoài ra, có một số định dạng hiếm gặp hoặc chuyên dụng khác như .lzo, .arj, hoặc .cab, nhưng ít được sử dụng trong môi trường Linux hiện đại.
Hướng dẫn nén file thư mục trên Linux
Để hướng dẫn các bạn cách nén, thì tôi sẽ thực hiện nén với một thư mục web có tên là caissl.com
với 9 công cụ nén phổ biến và option cơ bản.
Thư mục này có dung lượng là 862MB. Bạn hãy cùng tôi thực hiện và lựa chọn xen định dạng nén nào sẽ có ra file với dung lượng thấp nhất nhé.

1. Nén với tar (Lưu trữ, không nén)
Định dạng .tar chỉ gộp các file/thư mục thành một file duy nhất mà không nén.
tar -cvf caissl.com.tar caissl.com
- Kết quả sau khi chạy lệnh nén. Dung lượng file sau khi nén là
du -sh caissl.com.tar
822M caissl.com.tar
2. Nén với gz (Gzip)
Kết hợp .tar với thuật toán nén gzip, nhanh nhưng tỷ lệ nén trung bình.
tar -zcvf caissl.com.tar.gz caissl.com
- Kết quả sau khi chạy lệnh nén. Dung lượng file sau khi nén là
du -sh caissl.com.tar.gz
536M caissl.com.tar.gz
3. Nén với bz2 (Bzip2)
Kết hợp .tar với thuật toán bzip2, tỷ lệ nén tốt hơn gzip nhưng chậm hơn.
tar -jcvf caissl.com.tar.bz2 caissl.com
- Kết quả sau khi chạy lệnh nén. Dung lượng file sau khi nén là
du -sh caissl.com.tar.bz2
521M caissl.com.tar.bz2
4. Nén với xz (XZ)
Kết hợp .tar với thuật toán LZMA, cho tỷ lệ nén rất cao nhưng thời gian nén lâu.
tar -Jcvf caissl.com.tar.xz caissl.com
- Kết quả sau khi chạy lệnh nén. Dung lượng file sau khi nén là
du -sh caissl.com.tar.xz
484M caissl.com.tar.xz
5. Nén với zip
Định dạng phổ biến, tương thích đa nền tảng, phù hợp chia sẻ file.
zip -r caissl.com.zip caissl.com
- Kết quả sau khi chạy lệnh nén. Dung lượng file sau khi nén là
du -sh caissl.com.zip
1.1G caissl.com.zip
6. Nén với rar
Định dạng độc quyền, cần công cụ rar để nén, tỷ lệ nén tốt. Nhưng lưu ý định dạng nén này mặc định không có sẵn mà bạn phải cài thêm vào.
rar a caissl.com.rar caissl.com
- Kết quả sau khi chạy lệnh nén. Dung lượng file sau khi nén là
du -sh caissl.com.rar
1.1G caissl.com.rar
7. Nến với 7z (7-Zip)
Định dạng của 7-Zip, hiệu quả nén cao, hỗ trợ mã hóa mạnh. Và cũng giống như rar định dạng 7z không có sẵn mà cần được cài đặt riêng.
7z a caissl.com.7z caissl.com
- Kết quả sau khi chạy lệnh nén. Dung lượng file sau khi nén là
du -sh caissl.com.7z
480M caissl.com.7z
8. Nén với z (Compress)
Định dạng cũ, ít dùng, kết hợp .tar với thuật toán compress.
tar -Zcvf caissl.com.tar.Z caissl.com
- Kết quả sau khi chạy lệnh nén. Dung lượng file sau khi nén là
du -sh caissl.com.tar.Z
852M caissl.com.tar.Z
9. Nén với zst (Zstandard)
Kết hợp .tar với thuật toán Zstandard, cân bằng giữa tốc độ và tỷ lệ nén.
tar --use-compress-program=zstd -cvf caissl.com.tar.zst caissl.com
- Kết quả sau khi chạy lệnh nén. Dung lượng file sau khi nén là
du -sh caissl.com.tar.zst
530M caissl.com.tar.zst
So sánh dung lượng file nén
Sau khi đã nén thư mục xong với các lệnh nén trên. Tôi sẽ thực hiện kiểm tra mức dung lượng và so sánh.
ls -lh caissl.com.*
Hoặc
du -sh caissl.com.*

File có kích thước nhỏ nhất sẽ là định dạng nén hiệu quả nhất cho thư mục caissl.com.
- Định dạng nén tốt nhất (dung lượng nhỏ nhất): .7z (480M). Định dạng 7-Zip cho kết quả nén hiệu quả nhất, giảm kích thước đáng kể so với các định dạng khác.
- Định dạng nén gần tốt nhất: .tar.xz (484M), chỉ lớn hơn .7z một chút, cho thấy thuật toán LZMA của .xz cũng rất hiệu quả.
Nén file và thư mục trên Linux là một kỹ năng quan trọng giúp tiết kiệm không gian lưu trữ và tối ưu hóa việc truyền tải dữ liệu. Với các công cụ như tar, gzip, bzip2, hay zip, bạn có thể dễ dàng nén và giải nén dữ liệu theo nhu cầu. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng, hãy chọn công cụ phù hợp để đạt hiệu quả tối ưu. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn hướng dẫn chi tiết và dễ hiểu để thực hiện nén file/thư mục trên Linux một cách hiệu quả!